जन्स हप्किन्सका वैज्ञानिकले पुरै मस्तिष्कजस्तै अङ्ग निर्माण गर्न सफल

अमेरिकास्थित जन्स हप्किन्स विश्वविद्यालयका शोधकर्ताले पहिलोपटक मानव मस्तिष्कका सम्पूर्ण भाग समेटिएको ‘मस्तिष्क ’ तयार गरेका छन् ।

यस अनुसन्धानले अटिज्म, स्किजोफ्रेनिया लगायत समग्र मस्तिष्कमा असर पर्ने रोगहरूको अध्ययनमा नयाँ युगको सुरुवात हुने विश्वास गरिएको छ ।

जन्स हप्किन्स विश्वविद्यालयको बायोमेडिकल इन्जिनियरिङ विभागकी सह–प्राध्यापक एनी कथुरियाको नेतृत्वमा गरिएको शोधमा मस्तिष्कका विभिन्न भागजस्तै कोर्टेक्स, मिडब्रेन, र हिण्डब्रेनका कोशिकाहरुलाई छुट्टाछुट्टै प्रयोगशालामा एकसाथ जोडिएको छ ।

यी भागहरूलाई ‘बायोलोजिकल सुपर–ग्लु’ अर्थात् प्रोटिनको सहायताले जोड्दा तिनीहरूले आपसमा विद्युतीय गतिविधि देखाउन थालेका छन् ।

गर्भमा ४० दिनको भ्रूण जस्तै संरचना

शोधमा बनेको ‘मल्टि–रिजन मिनी ब्रेन अर्गेनोइड’मा मानव भ्रूणको प्रारम्भिक ४० दिनको मस्तिष्कजस्तै ८० प्रतिशतसम्म कोशिकाका प्रकार देखिएको छ ।

यद्यपि आकारमा वास्तविक मानव मस्तिष्कभन्दा सानो ६ देखि ७० लाख न्युरोनहरु समेटिएको मस्तिष्क विकासको अध्ययनका लागि नयाँ अवसर प्रदान गर्नेछ।

शोधकर्ताले प्रारम्भिक रक्त–मस्तिष्क अवरोध (ब्लड ब्रेन ब्यारीयर)को निर्माण पनि देखिएको बताएका छन् । जसले मस्तिष्कमा प्रवेश गर्ने अणुहरूमा नियन्त्रण गर्छ । यसले रक्त–मस्तिष्क अवरोधको प्रारम्भिक संरचना पनि देखिएको छ।

साथै, नयाँ औषधिको परीक्षणमा सहयोग हुने बताइएको छ ।कथुरियाका अनुसार, हामी मानव कोशिकाबाट बनेका नमुनाहरू प्रयोग नगरेसम्म अटिज्म वा अन्य मानसिक रोगहरू बुझ्न सक्दैनौँ।

मस्तिष्क अङ्ग प्रयोग गर्दा कुनै रोग कसरी विकसित हुन्छ हेरिएको छ । यसमा उपचारको प्रभाव हेर्न सकिन्छ र भविष्यमा व्यक्ति अनुसार उपचार गर्न मिल्ने सम्भावना रहेको छ ।

यस्तो नमूनामा औषधिको परीक्षण गर्दा परीक्षणको सफलता दर बढ्ने आशा गरिएको छ । हाल करिब ९० प्रतिशत औषधिहरू प्रायः प्रारम्भिक परीक्षणमा असफल हुन्छन् भने मानसिक रोगको औषधिमा त्यो दर अझै ९६ प्रतिशतसम्म रहेको छ ।

“यस अनुसन्धानको सफलताले समग्र मस्तिष्कसम्बन्धी रोगका लागि नयाँ दिशा दिनेछ,” कथुरियाले भने, “स्किजोफ्रेनिया, अटिज्म वा अल्जाइमरजस्ता रोगहरू सम्पूर्ण मस्तिष्कमा असर गर्छन् । प्रारम्भमै के बिग्रन्छ भन्ने बुझ्न सकेमा नयाँ औषधिको लक्ष्य पहिचान गर्न सकिन्छ।”