स्टकहोम, असोज २२। हङ्गेरीका प्रसिद्ध लेखक लास्लो क्रास्नाहोर्काईलाई २०२५ को नोबेल साहित्य पुरस्कार प्रदान गरिएको छ। स्विडिस एकेडेमीले उनको “प्रभावशाली र दूरदर्शी कृति, जसले प्रलयको त्रासदीबीच पनि कलाको शक्ति पुनः पुष्टि गर्छ” भन्ने प्रशंसासहित यो सम्मान दिएको हो।
क्रास्नाहोर्काई सन् १९५४ मा हङ्गेरीको दक्षिणपूर्वी सानो शहर ग्युलामा जन्मिएका थिए। उनको पहिलो उपन्यास सातान्ताङगो (१९८५) ले हङ्गेरीमा साहित्यिक सनसनी मच्चाएको थियो।
साम्यवादी शासन पतनको पूर्वसन्ध्यामा एक परित्यक्त सामूहिक फार्ममा बसोबास गर्ने गरिब बासिन्दाहरूको कथा यस उपन्यासमा चित्रण गरिएको छ। रहस्यमय पात्र इरिमियास र उनका सहयोगी पेट्रिना अचानक फर्किएपछि गाउँलेहरू उनीहरूलाई आशा वा अन्तिम न्यायका दूतको रूपमा हेर्छन्।
उपन्यासको सुरुवातमै रहेको फ्रान्ज काफ्काको उद्धरण “त्यो कुराको पर्खाइमा म त्यसलाई गुमाउँछु” ले आशाको विफलता संकेत गर्छ। यो उपन्यासलाई निर्देशक बेला तारसँग मिलेर सन् १९९४ मा फिल्ममा रूपान्तरण गरिएको थियो।
क्रास्नाहोर्काईको दोस्रो उपन्यास द मेलन्कोली अफ रेसिस्टेन्स (१९८९) मा एक कार्पेथियन उपत्यकाको सानो शहरमा भयावह घटनाहरूको श्रृंखला प्रस्तुत गरिएको छ। एक रहस्यमय सर्कसले शहरमा मृत विशाल ह्वेल ल्याउँछ, जसले हिंसा र अराजकता फैलाउँछ। अमेरिकी समालोचक सुसान सोंटागले उनलाई “प्रलयको गुरु” उपाधि दिएकी थिइन्।
विश्वव्यापी दृष्टिकोण
उनको तेस्रो उपन्यास वार एण्ड वार (१९९९) मा एक साधारण अभिलेखक कोरिन बुडापेस्टबाट न्यूयोर्क यात्रा गर्छन्, ताकि उनले एक प्राचीन महाकाव्यलाई विश्वसामु प्रस्तुत गर्न सकून्। यस उपन्यासमा क्रास्नाहोर्काईको विशिष्ट शैली लामो, निरन्तर वाक्यहरू, अझ प्रखर रूपमा देखिन्छ।
नोबेल पुरस्कारले क्रास्नाहोर्काईलाई टोनी मोरिसन, काजुओ इशिगुरो, र अर्नेस्ट हेमिङ्वे जस्ता साहित्यिक दिग्गजहरूको श्रेणीमा पुर्याएको छ। पुरस्कारमा ११ मिलियन स्विडिस क्रोनर (झण्डै १.२ मिलियन अमेरिकी डलर), १८ क्यारेट सुनको पदक र एक डिप्लोमा प्रदान गरिनेछ। औपचारिक समारोह डिसेम्बर १० मा आयोजना हुनेछ।
Leave a Reply