नयाँ अध्ययनले आत्ममुग्धता (नार्सिसिज्म) का विभिन्न प्रकारहरूले टोलीको मनोबल र प्रदर्शनमा गम्भीर असर पार्न सक्ने देखाएको छ ।
बोर्नमाउथ विश्वविद्यालयका मनोविज्ञानका वरिष्ठ अध्यापक डा. रीस बुश–इभान्स नेतृत्वमा गरिएको अनुसन्धानमा १ सय भन्दा बढी व्यक्तिलाई सानो समूहमा एस्केप रूम चुनौती पूरा गर्न लगाएका थिए । त्यस अवसरमा सहभागीहरूको व्यवहार, विचार आदान–प्रदान र टोलीगत अन्तरक्रिया अवलोकन गरिएको थियो।
अध्ययन विहेविओरल साइन्सेस जर्नलमा प्रकाशित भएको छ। “यद्यपि यो रमाइलो, सामाजिक परिवेशमा भएको थियो, टोलीहरूले अझै पनि विश्वास निर्माण गर्न, विचारहरू साझा गर्न र चुनौतीहरू पूरा गर्न सँगै योजना बनाउन आवश्यक थियो,” अध्ययनको नेतृत्व गर्ने बोर्नेमाउथ विश्वविद्यालयका मनोविज्ञानका वरिष्ठ व्याख्याता डा. रीस बुश-इभान्सले व्याख्या गरे।
“वास्तविक संसारका टोलीहरूमा सफलताको लागि आवश्यक पर्ने सीपहरू यी नै हुन्। हाम्रा नतिजाहरूले देखाए कि जब एक व्यक्तिले आफू आफ्ना टोलीका साथीहरूभन्दा श्रेष्ठ छु भन्ने विश्वास गर्छ, यसले टोलीको गतिशीलतालाई हानि पुर्याउन सक्छ र असफलता निम्त्याउन सक्छ।”
अनुसन्धानले सहभागीहरूमा दुई प्रकारका आत्ममुग्धता पहिचान गर्यो। नरसिसिस्टिक एडमोरेसन अर्थात् आत्मरतिमा रमाउने व्यक्ति आकर्षक, आत्मविश्वासी र ध्यान केन्द्रित गर्न चाहने देखिए भने नरसिसिस्टिक राइभलरीमा प्रतिस्पर्धी, विवादप्रिय र अरूको विचारलाई छिट्टै अस्वीकार गर्ने प्रवृत्ति देखियो। चुनौतीअघि र पछि सहभागीहरूले आफू र आफ्ना सहकर्मीहरूको मित्रता, आत्मविश्वास, विश्वासयोग्यता र आक्रामकता जस्ता गुणहरूको मूल्यांकन गरेका थिए ।
परिणाममा प्रतिद्वन्दी (राइभलरी) बढी भएका टोलीहरूमा एकता कमजोर देखियो र प्रदर्शन पनि कमजोर रह्यो। प्रतिस्पर्धी र विवादप्रिय सदस्यहरूले सहकर्मीको विचारलाई बेवास्ता गर्ने, जानकारी लुकाउने र अनुभवलाई निराशाजनक ठान्ने प्रवृत्ति देखाए, जसले टोलीगत सम्बन्धलाई नष्ट गर्यो। विपरीतमा, प्रशंसा (एडमोरेसन) भएका व्यक्तिहरू सुरुमा करिश्मामय देखिए पनि समयसँगै कम मेहनती र अहंकारी ठानिन थाले।
डा. बुश–इभान्सले भने, “आत्मविश्वास र आकर्षणलाई प्रायः दक्षता ठानिन्छ तर हाम्रो अध्ययनले देखाएको छ कि यी गुणहरूले टोलीको उपलब्धि सीमित गर्न सक्छन्। सबैभन्दा सफल टोलीहरू उच्च आवाज गर्ने होइन, सहकार्य गर्ने सदस्यहरूले बनाएका थिए। नेताहरूले बोल्नेभन्दा सुन्ने सदस्यलाई पनि उत्तिकै महत्व दिनुपर्छ।”
यो अनुसन्धान बोर्नमाउथ विश्वविद्यालयसँगै साउथह्याम्पटन, पोर्ट्समाउथ र विन्चेस्टर विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरूको सहकार्यमा सम्पन्न भएको हो।
Leave a Reply