डा. अधिकारीले योसहित ढुँसीका १६ नयाँ प्रजाति पत्ता लगाइसकेका छन् ।

काठमाडौं । विश्वमै नयाँ प्रजातिको ढुँसी पत्ता लागेको छ । यो ढुँसी सेता चामलका पीठो जस्तो देखिने छ । तरकारी तथा फलफूलजस्ता बनस्पतिमा देखिने एक प्रकारको सेता पीठोजस्तो रोग अनुसन्धानकोक्रममा विश्वमै नयाँ प्रजातीका ढुसी भएको अनुसन्धानकर्ता डाक्टर महेश अधिकारीले बताए । डा अधिकारीको नेतृत्वमा उक्त अनुसन्धान गरेका थिए ।

अनुसन्धानको नतिजा माइकोलजिकल सोसाइटी अफ जपानको जर्नल ‘माइकोसाइन्स’मा हालै प्रकाशन गरेको छ ।
ती सेता ढुँसीले काँक्रा, धिरौला फर्सी र नासपातीजस्तामा ‘पाउडरी मिल्डिउ’ रोग लाग्ने अधिकरीले बताए ।

मुख्य अनुसन्धानकर्ता डा महेश अधिकारीले करिब ७ वर्षदेखि अनुसन्धानरत थिए । तर त्यो अनुसन्धान नेपालमा अपूर्ण हुने देखिए पछी मार्टिन लुथर किङ्ग जर्मनका वैज्ञानिक डा वी ब्राउनसँग डाक्टर सम्पर्क गरेका थिए । ब्राउनले पनि जपानी अनुसन्धानकर्ता डा जम्जान मीबून र डा सुसुमु टाकामाट्सुसँगको सहकार्यमा आधुनिक खालका पिसिआर र डीएनए सिक्वन्सिङ गरेपछि पत्ता लागेको थियो ।

नेपाली अनुसन्धानकर्ता डा. अधिकारीले गरेको अनुमान सही सावित भएका थियो । डा. अधिकारीले योसहित ढुसीका १६ नयाँ प्रजाति पत्ता लगाएको बताउँछन ।

अनुसन्धानकर्ताहरुले उक्त ढुंसीको नामाकारण ‘लेवेइल्लुला बुड्लेजाइ’ राखेको छ । भिमसेनपातीको पातमा पाइएकोले कारण ढुसीको नाम लेवेइल्लुला बुड्लेजाइ रहन गएको बताइन्छ ।

सुरुमा पाउडरी मिल्डिउ जस्ता देखिने नुमुना उपत्यका दुई स्थानबाट डा महेश अधिकारीले संकलन गरेका थिए ।

यो अनुसन्धानले तरकारी बालीमा देखिएका सेता ढुँसीजन्य रोगको नियन्त्रणको लागि थप अध्ययन गर्न मद्दत हुने बताइएको छ ।

ढुसीलाई भुवा, झुस वा ढुँडी पनि भनिन्छ ।  पशु र वनस्पति वर्गमा नपर्ने, चीसो लागेर चीजबीज सड्दा उम्रने वा ढुस्स फुलेको देखिने सेतो खालको जीव हो । ढुसी फन्जाइ जगत्मा पर्छ, जसमा पीठो जस्तो देखिने पीठो ढुसी, च्याउ, बोटबिरुवामा पर्ने ढुसी, यिष्टलगायत एक लाख भन्दा बढी प्रजाति पर्छन् ।